Tip van de Maand – September 2021

Melk uitliggen.

Sommige melkveebedrijven hebben meer of minder last van melkuitliggers.
Dan ligt er (veel) melk in de boxen, soms zelfs van koeien die nog niet eens zo lang geleden zijn gemolken.

Wat kunnen hiervan de mogelijke oorzaken zijn?
Natuurlijk de melktechniek, de juiste zuig-rust verhouding bij pulsaties, juiste vacuüm, goede tepelvoeringen en vooral niet een te hoog melkstroom afname moment.
Ook is het belangrijk dat een koe niet te laat maar ook niet te vroeg na haar vorige melkbeurt komt.
Bij stress in de melkstal of melkrobot melkt de koe ook vaak niet goed leeg.
Dit kan bijvoorbeeld ontstaan door slecht aansluiten, te vroeg of te laat aangesloten (oxytocine), lekstroom, te krap in de box, krachtvoer te vroeg op, onrustige omgeving, kleine wachtruimte en “strijd” om bij robot of melkstal te komen, enz., enz.
Deze dingen zijn vaak allemaal wel getackeld, maar moeten wel genoemd worden.
Ook is melk uitliggen erfelijk. Bij bepaalde stieren en koefamilies met hoge melksnelheid komt melkuitliggen vaker voor.

Verder is een vaak voorkomende oorzaak de boxbedekking.
Er zijn matrassen die erg warm worden van de koe die er op ligt. Maar ook ’s zomers als het warmer is  zijn die matrassen van zich zelf al warm en wanneer de koe er dan op gaat liggen en voor uitliggen gevoelig is wordt dit behoorlijk versterkt en kan melkuitliggen een gevolg zijn.
Of harde of geen boxbedekking. Als de koe wat onhandig ligt kan ze dan behalve uitliggen ook nog wel wat melk uit het uier knijpen.
Bij speenpunt vereelting gaan slotgaten minder goed dicht. En niet gesloten slotgaten zijn behalve voor melk uitliggen ook voor bacteriën letterlijk een open deur!
Tel daar bij op dat melk in de boxen snel vervuilt en ook nog graag bezocht wordt door vliegen en dan weet u dat de kans op besmettingen behoorlijk toeneemt!

Verder blijkt dat van de mineralen vooral een Calcium tekort zorgt voor slechter sluiten van de kringspier rond het slotgat van het speen. Bij Calcium moet u vooral op de Calcium / Fosfaat verhouding letten 2 : 1 Deze verhouding is nodig voor een goede opname.
Deze verhouding is ook heel belangrijk tijdens de droogstaand, maar ook bij  (drachtig) jongvee verdient het aandacht.
Ook Zink wordt gezien als een belangrijk mineraal hiervoor maar dan heeft u vaak al aan de bel getrokken vanwege vruchtbaarheidsproblemen, slomer gedrag en doffer haarkleed.
En Magnesium is een belangrijk mineraal voor de (slot)spieren.
Tekorten kunnen bijvoorbeeld ontstaan doordat er ruwvoer wordt gevoerd van monotone gewassen wat weinig is bemest, of oude of niet smakelijke partijen.
Deze mineralen, ook Calcium, kunnen bij het voeren worden toegevoegd.
Minder smakelijk rantsoen of pensverzuring kan voor te lage opnames zorgen.

Het kan ook zijn dat er wel voldoende in de behoefte wordt voorzien maar doordat koeien bijvoorbeeld veel ijzer of mangaan (via drinkwater?)  binnen krijgen wordt het onvoldoende opgenomen en komen we alsnog in de problemen….